Нәруыз (протеин) – ағза өмірінің негізі. Нәруыздар көптеген қызметтерді атқарады:

Құрылыстық (жасуша қабырғасының құрамына кіреді);

Тасымалдаушы (заттарды қан ағымымен мұшелерге жеткізу);

Онкотикалық қысымды ұстап тұру (соның арқасында қанның сұйық бөлігі тамырлар қабырғасынан ағып кетпейді);

Қанның ұюы (қан кетуді тоқтау үшін);

Қоректік (егер ағзаға қоректік зат жетпесе, ол «отын» ретінде нәруызды пайдаланады);Ағзаның қышқыл-сілтілік тепе-теңдігін ұстау;

Реттеуші (нәруыздар – гормондар, ферменттер және биологиялық белсенді заттар);Қорғаныштық (иммундық қорғануға қатысады);

Микроэлементтер деңгейін ұстайды (кальций, темір, магний…).

Нәруыздық дисбаланс жағдайында жоғарыда тізімделген барлыө қызметтер зардап шегеді. Нәруыздың құрамы оның ағзаға түскен және шығарылған мөлшеріне, синтезі мен ыдырауына байланысты болады. 

Сонымен, нәруыз мөлшерінің төмендеуі келесі жағдайларда болады:

• Ұзақ уақыт ашығу (тамақпен бірге түспейді)
• Шамадан артық нәруыздарды жоғалту салдарынан (күйік шалу, бүйрек аурулары, қант диабеті)
• Шамадан артық пайдалану кезінде (онкологиялық аурулар, өйткені қатерлі ісік нәруызды көп мөлшерде «жұтады»)
• Ағзада нәруызды өндіру бұзылған кезде (бауыр аурулары)Нәруыздың сіңірілуі бұзылғанда (ішектің қабынуы)

Нәруыз деңгейі төмен операциядан кейінгі науқастарда жаралар әлдеқайда баяу жазылады.

Жалпы нәруыздың патологиялық өсуі салыстырмалы және абсолютті болады.

Салыстырмалы өсу қан көлемінің бірлігінде нәруыз концентрациясының жоғарылауымен байланысты, ал бұл ретте жалпы мөлшері өзгермейді. Мұндай ұқсас жағдай ағза сусызданған кезде сұйықтық және қан тым қоюланғанда болады.

Абсолютті өсу өткір қабыну ауруларымен жүреді -қабыну нәруыздарының көбеюі күшейе бастайды; кейбір обыр патологияларында жасушалар көп мөлшерде протеиндерді синтездейді.

Ақуыз деңгейінің жоғарылауы ағзаның жеке ерекшеліктеріне байланысты қалыпты физиологиялық құбылыс болуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн. Сонымен қатар, талдауға қан алу техникасын сақтамаған жағдайда деректер жалған асыра бағалануы мүмкін. Мысалы, резеңкелі бұрауды ұзақ уақыт қолданған кезде қанның қоюлануы жүреді, соның нәтижесінде зертханалық нәтижелер жоғарылауы мүмкін.