Жаңа жыл - сиқыр, қуаныш және, әрине, мол мерекелік дастархандар кезі. Біз дәмді тағамдар мен сусындардан ләззат алып, мерекелік ортаға қуана енеміз. Бірақ, бұл күндер қаншалықты керемет болса да, олар біздің ағзамыз үшін нағыз сынақ болуы мүмкін. Бұл әсіресе липидтер алмасуына қатысты. Неліктен жаңа жылдық мерекелер май алмасуына теріс әсер етуі мүмкін екенін және тәуекелдерді қалай азайтуға болатынын қарастырайық.
Жаңа жылдық «парадокс»: асқазан үшін мереке, қан тамырлары үшін күйзеліс
Жаңа жылдық дастархан, әдетте, олар майлы, қуырылған, ысталған және тәтті тағамдардың көптігімен ерекшеленеді. «Жаман» холестерин (ЛПНП) мен триглицеридтердің жоғарылауына ықпал ететін кейбір факторлар мыналар:
- Артық тамақтану: Мереке күндері біз әдеттегіден көп тамақ ішеміз, бұл артық калорияға және қандағы май деңгейінің жоғарылауына алып келеді.
- Майлы тағамдар: Майонезбен салаттар, қуырылған ет және торттар сияқты дәстүрлі жаңа жылдық тағамдар ЛПНП деңгейін жоғарылататын қаныққан майларға бай.
- Тәттілердің көптігі: Кәмпиттер, печенье, пирожныйлар және басқа да тәттілер құрамында қанттың көп мөлшері бар, олар ағзада триглицеридтерге айналады, бұл холестеринге де кері әсер етеді.
- Алкоголь: Алкогольді, әсіресе күшті алкогольді шамадан тыс тұтыну триглицеридтерді және соның салдарынан жалпы холестеринді жоғарылатуы мүмкін.
- Физикалық белсенділіктің төмендеуі: Мереке күндері біз қозғалғаннан гөрі көбірек отырамыз, бұл зат алмасудың баяулауына және майдың жиналуына ықпал етеді.
Мерекелер сіздің холестерин деңгейіңізге қалай әсер ете алады?
Мерекелік «мол дастархандар» нәтижесінде «жаман» холестерин (ЛПНП) жоғарылауы мүмкін, ал «жақсы» холестерин (ЛПВП) төмендеуі мүмкін. Бұл, өз кезегінде, атеросклероз, жоғары қан қысымы, инфаркт және инсульт қаупін арттырады.
Мереке күндері өзіңізді және өз холестериніңізді қалай қорғауға болады?
Әрине, ешкім сізге мерекелік көңіл-күй мен сүйікті тағамдардан бас тарт деп айтпайды. Алайда, ұстамды тәсіл және кейбір амалдар мерекенің холестерин деңгейіне теріс әсерін азайтуға көмектеседі:
- Артық тамақ жемеңіз: Тағамдарды орта порциялармен жеуге тырысыңыз және тою сезімі туралы ұмытпаңыз.
- «Дұрыс» майларды таңдаңыз: Фритюрада қуырылған емес, зәйтүн майында немесе грильде дайындалған тағамдарға артықшылық беріңіз.
- Тағамдық талшықтарды көбірек тұтыныңыз: Мерекелік мәзірге көкөністер, жемістер мен тұтас дәнді нан өнімдерін көбірек қосыңыз. Тағамдық талшықтар холестеринді төмендетуге көмектеседі.
- Тәттілерді тұтынуды шектеңіз: Жемістер сияқты табиғи тәттілерге артықшылық бере отырып, десерттерден ұстамды ләззат алыңыз.
- Алкогольге қатысты ұстамдылық: Алкогольді, әсіресе күшті алкогольді асыра пайдаланбаңыз. Жеңіл сусындарды таңдап, оларды ақылға қонымды мөлшерде тұтыныңыз.
- Қозғалыс туралы ұмытпаңыз: Мереке күндеріне қарамастан, серуендеуге, билеуге немесе басқа да дене жаттығуларына уақыт табыңыз.
- Тағайындалған дәрі-дәрмектерді қабылдауды жалғастырыңыз: Егер сіз холестеринді төмендететін дәрілерді қабылдап жүрсеңіз, онда оларды мереке күндерінде де қабылдауды ұмытпаңыз.
Мерекеден кейінгі «детокс»:
Мереке күндері аяқталғаннан кейін келесіні ұмытпаңыз:
- Липидтер алмасуының көрсеткіштерін тексеру (липидограмма). Егер алаңдау үшін себеп болса, онда дәрігерге жүгініңіз;
- Дұрыс тамақтануға оралу;
- Спортпен үнемі айналысу.
Қорытындылай келе:
Жаңа жылдық мерекелер - бұл тамаша уақыт, бірақ денсаулық туралы да ұмытпаған жөн. Тамақтануға қатысты қстамдылық пен саналы көзқарас сіздің холестериніңізге және жалпы әл-ауқатыңызға зиян келтірместен, мерекеден ләззат алуға көмектеседі. Жаңа жыл Сіздерге тек денсаулық пен қуаныш әкелсін!